ต้นจันดง

ชื่อวิทยาศาสตร์ Diospyros dasyphylla Kurz ST หรือ Diospyros curtisii King et Gamble
ชื่อวงศ์ EBENACEAE
ชื่ออื่นๆ จันป่า

จันดง เป็นไม้ยืนขนาดเล็กถึงขนาดกลาง จัดเป็นพรรณไม้หายากที่อยู่ในวงศ์เดียวกันกับมะพลับ มีเขตการกระจายพันธุ์อยู่ตามป่าโปร่ง และป่าดงดิบทั่วไป

ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
ลำต้น
มีเปลือกลำต้นเรียบสีดำอมเทา ส่วนเนื้อไม้ภายในเป็นสีขาวนวล มีความแข็งแรงทนทาน แตกกิ่งก้านสาขาเป็นทรงพุ่มกลมแน่นทึบ มีขนาดความสูงของลำต้นประมาณ 8-10 เมตร

ใบ
ออกเป็นใบเดี่ยวเรียงเวียนสลับตรงข้ามกันตามกิ่งก้านเป็นพุ่มทึบ ใบมีลักษณะเป็นรูปทรงรีแกมขอบขนาน แผ่นใบเรียบ หนาและเหนียว ใบที่แก่เต็มที่จะแข็งกรอบ แผ่นใบมีสีเขียวเข้มเป็นมัน ขอบใบเรียบ โคนใบมน ปลายใบแหลม ด้านล่างของใบจะมีสีอ่อนกว่าด้านบน มีขนสีแดงปกคลุมอยู่ทั่วบริเวณของยอดอ่อน

ดอก
ออกเป็นช่อกระจุกขนาดเล็กตามกิ่งก้านและลำต้น มีดอกเพศผู้และดอกเพศเมียอยู่แยกกันคนละต้น ในแต่ละช่อมีดอกย่อยสีขาวอมเขียวขนาด 1-1.5 ซม. เป็นจำนวนมาก ดอกจะทยอยบานพร้อมกันเกือบทั้งต้นในช่วงประมาณเดือนกุมภาพันธ์-มีนาคม สามารถบานทนอยู่ได้นานประมาณ 7 วัน ดอกมีกลิ่นหอมแรง โดยเฉพาะในช่วงเวลาสาย

ผล
มีลักษณะเป็นรูปทรงกลมขนาดใหญ่ ผลอ่อนมีสีเขียว เมื่อสุกจะกลายเป็นสีเหลือง ติดผลได้น้อย

การขยายพันธุ์
ทำได้ด้วยการเพาะเมล็ด มีการแพร่กระจายพันธุ์ตามธรรมชาติได้น้อยมาก เจริญเติบโตได้ดีในดินร่วนที่อุดมสมบูรณ์ ชอบแสงแดดแบบเต็มวัน ต้องการน้ำในปริมาณค่อนข้างมาก

สรรพคุณทางยา
แก่นและเนื้อไม้-ใช้ต้มน้ำดื่มแก้ร้อนในกระหายน้ำ แก้อาการเหงื่อออกผิดปกติ ช่วยบำรุงประสาท ทำให้ระบบของตับ ปอด และดีทำงานได้ดีขึ้น ช่วยขับพยาธิ ช่วยบำรุงผิวพรรณให้สดชื่นขึ้น

ผลสุก-ใช้รับประทานสด แก้อาการท้องเสีย ช่วยบำรุงประสาท แก้อาการกระวนกระวาย ช่วยให้นอนหลับได้ดียิ่งขึ้น